Armija Republike Bosne i Hercegovine (ARBiH) bila je zvanična oružana snaga Republike Bosne i Hercegovine za vrijeme agresije na našu zemlju.

Osnovana je 15. aprila 1992. godine, a taj datum se obilježava kao Dan armije RBiH.

Armija je formirana od jedinica Teritorijalne odbrane BiH i organiziranih dobrovoljaca.

Tokom četverogodišnjeg rata Armija RBiH stasala je u respektabilnu vojnu silu koja je brojala više od dvjesto hiljada pripadnika.

U sklopu Armije RBiH djelovalo je sedam korpusa koji su obuhvatali regije – sarajevsku, tuzlansku, zeničku, travničku, mostarsku i regiju sadašnjeg Unsko-sanskog kantona, te područje Konjica i okolice.

Kalesija je bila jedan od bedema odbrane naše općine i domovine. Kalesija je prvi oslobođeni grad u BiH.

Tokom agresije na BiH borci iz Kalesije, raspoređeni u dvije brigade 205. brdsku i 242. sprečansko-muslimansku lahku brigadu “Gazije” i još nekoliko samostalnih jedinica, borili su se i na drugim ratištima, od Brčkog, preko Sapne i Teočaka, do Maglaja i Krajine.

245. brdska brigada je bila brigada 2. korpusa Armije Republike Bosne i Hercegovine. Ulazila je u sastav Operativne grupe 4, 24. i 28. divizije. Naziv 205. brdska brigada nosila je od dana formiranja 5. februara 1993. godine, a preimenovana je u 245. brdsku brigadu 31. jula 1994. godine. Kroz brigadu je prošlo 3.500 boraca. Većina boraca je bila sa područja Kalesije. Ova brigada će iznjedriti i 241. lahku brigadu “Gazije”.

Za Kalesiju je značajan datum 11. januar 1992. godine, kada je organizirana priprema za odbranu Bosne i Hercegovine. Odnosno tog datuma u Tojšićima je održano Regionalno savjetovanje Patriotske lige.

Kalesija se od 2. maja 1992. godine našla među prvim bosanskohercegovačkim gradovima na udaru velikosrpskog agresora. 11. maja 1992. godine grad Kalesija sa teritorijem istočno od rijeke Bjeljevac izuzev naselja Zukići i Jajići okupirani su od strane agresora. Prodor srpskih jedinica zaustavljen je na Bjeljevcu, čime je spriječena namjera srpskih jedinica da se spoje sa jedinicama JNA koje su i dalje bile na Aerodromu Dubrave i u tuzlanskoj kasarni. Da im je spajanje uspjelo, historija ovog kraja i cijele BiH bila bi potpuno drugačija.

Hrabri pripadnici Kalesijskih jedinica, Živinički odred, Teritorijalna odbrana i borci iz Zvornika istjerali su agresora iz Kalesije i nanijeli su velike gubitke daleko nadmoćnijem neprijatelju.

Važan datum za Kalesiju je i 17. maj 1992. godine, kada je u Mijanovcima zaustavljen agresor. Na Bijeljevcu u Miljanovicma je odbranjena Kalesija. 17.maja 1992.godine na ovom mjestu zaustavljena je četvrta vojna sila, nanijeli smo velike gubitke agresoru, a naša pobjeda dala je vjetar u leđa borcima Armije RBiH u drugim gradovima da krenu sa odbranom svojih mjesta.

Za samo dvanaest dana 23. maja 1992. godine Kalesija je ponovo oslobođena i postala prvi oslobođeni grad u Bosni i Hercegovini. Posljedice agresije su etničko čišćenje, stradanje i raseljavanje stanovništva, odvođenje mnogih u logore, zatim razaranje kalesijskih naselja, vjerskih objekata, industrijskih postrojenja kao i nova administrativna podjela teritorije.

Mjesec maj je mjesec otpora, hrabrosti i snage. Za odbranu Kalesije i domovine živote su dali mnogi hrabri Kalesijci. Kalesija ima 431 šehida i poginula borca. Kalesija obilježavanjem značajnih datuma koji su vezani za odbranu domovine, sjeća se svojih najhrabrijih sinova, kao i njihovih porodica.

U centru Kalesije nalazi se spomen obilježje sa uklesanim imenima šehida 1992-1995. godina.

Simbol Armije RBiH je ljiljan. Grb Armije RBiH je zapravo grb RBiH uz neke dodatke kao što su dva zlatna mača koji prolaze dijagonalno kroz grb i vojni natpisi iznad grba.

Zastava Republike Bosne i Hercegovine sastojala se od stiliziranoga povijesnog grba na bijeloj podlozi. Zastava je poslije postala i zastavom Armije Republike Bosne i Hercegovine, a ljiljani su bili prisutni i na grbovima postrojbi Hrvatskog vijeća obrane u Bosanskoj Posavini i Središnjoj Bosni.

Sjećanje na herojsku i časnu borbu Armije RBiH, na njene najbolje sinove, obaveza je svih nas koji volimo Bosnu i Hercegovinu.

Svim pripadnicima Armije Republike Bosne i Hercegovine, kao i svim patriotama jedine nam domovine upućujemo iskrene čestitke u povodu 15. aprila, Dana Armije RBiH.

Današnji protokol obilježavanja „Dan Armije RBiH“:

– 17:00 sati: Okupljanje građana i boraca ispred Centralnog spomen-obilježja u Kalesiji

– 17:10 sati: Pozdrav zastavama ratnih jedinica

– 17:20 sati: Polaganje cvijeća i odavanje počasti šehidima i poginulim borcima

– 17:30 sati: Tribina i kratki film “Uloga Armije RBiH i MUP-a u odbrani od agresije 1992-1995 godine”