Kalesija je prvi oslobođeni grad u Bosni i Hercegovini. Za odbranu Kalesije i domovine živote su dali mnogi hrabri Kalesijci, među kojima i Ševkija Halilović zvani Hadrovac, Sead Karić, Alija Mešanović zvani Aljo, Damir Paloš, Fuad Selimović zvani Fudo, Hasret Suljić.
Ševkija Halilović zvani Hadrovac, sin Rahmana i Šehide, rođen je u Kusonjama 17.marta 1940.godine. Postao je uzoran domaćin ne samo u Memićima gdje je živio nego i šire. Sa suprugom Fatimom imao je osmero djece. Kao što je u svemu bio među prvima tako se i u odbranu od agresije uključio među prvima, zajedno sa svojim sinovima. Poginuo je na današnji dan, 6. maja 1992.godine. Njegov sin Sabit poginuo je u ratu godinu dana nakon očeve smrti.
Sead Karić, sin Saliha i Hajre, rođen je 25 juna 1963.godine u Hajvazima. Osnovnu školu završio je u Memićima, zanat u Kalesiji. Oženio se u oktobru 1988.godine i postao otac jednog djeteta, sina. Na vrijeme je napustio posao u Beogradu i iz Srbije došao u svoje Hajvaze. Odmah je pristupio organizovanju odbrane. Bio je jedan od osnivača Hajvaske čete. Na početku agresije neprijatelj je pokušao nagovoriti, zapravo prevariti Hajvazane da predaju naoružanje koje su imali. No, Sead se, energično zajedno sa ostalima suprostavio i odbio ultimatum. Prilikom jednog napada na selo, mještani Hajvaza su pružili snažan otpor ali su se ipak morali povući. Sead je ostao zadnji, pao je u okruženje, i po svjedočenju njegovih saboraca, uhvaćen je i odmah ubijen. Bilo je to na današnji dan, 6.maja 1992.godine.Posthumno je odlikovan u čin poručnika.
Alija Mešanović zvani Aljo(dobitnik “Zlatnog ljiljana”), sin Ismeta i Nafije rođen je 29.februara 1976.godine u Petrovicama Gornjim. U Tojšićima je završio osnovnu školu. Pred rat imao je samo 16 godina, bio je miran i povučen momak, praktikovao je vjerske običaje i sve što je radio radio je po vjerskim načelima. Borac Armije BiH Alija je postao 10.maja 1994.godine. Iskazao je nevjerovatnu hrabrost i odmah je otišao u najelitniju jedinicu Armije BiH u “Crne labudove” gdje je bio komandir grupe. Alija je bio neustrašiv borac. Poginuo je na današnji dan 6.maja 1995.godine u borbama za Visoku glavicu. Smrtno je stradao od gelera granate. Za svoj dobrinos odbrani i iskazanoj hrabrosti 28.marta 1996.godine Alija Mešanović je odlikovan “Zlatnim ljiljanom”.
Damir Paloš, sin Fadila Zemine, rođen je 18.augusta 1976.godine u Raincima Donjim. Osnovnu školu završio je u Memićima, a srednju u Kalesiji. Pred rat imao samo 16 godina. Borac Armije BiH Damir je postao odmah nakon što je napunio 18 godina, odnosno 27.augusta 1994.godine. U borbama je bio ranjavan u Teočaku, na Kikovima, ali se nakon opravka vrtio u svoju jedinicu. Kao diverzant se iskazao u mnogim akcijama, na mnogim ratištima. Damir je 24.aprila 1995.godine nastradao u saobraćajnoj nesreći na putu do linije odbrane. Ljekari tuzlanske bolnice, gdje je hitno prebačen, trinaest dana su se borili da spase život mladog Damira Paloša. Njegovo srce prestalo je kucati na današnji dan 6.maja 1995.godine.
Fuad Selimović zvani Fudo, sin Alije i Fatime, rođen je 18.jula 1973.godine u Gornjim Vukovijama.Nakon osnovne škole Fuad je u Kalesiji završio srednju mašinsku školu. Borac Armije RBiH postao je 20.juna 1994.godine. Sa “Crni labudovima” je prenosio slavu hrabrih kalesijskih boraca. Poginuo je 6 maja 1995.godine na teočanskom ratištu na Visokoj glavici.
Hasret Suljić, sin Hase i Nesibe, rođen je 25.aprila 1971.godine u Kusonjama. Osnovnu školu Hasret je završio u Memićima, a srednju u Kalesiji. Hasret se odmah nakon prvih provokacija srpskih ekstremista uključio u pripreme za oružani otpor. Nažalost, kada je neprijateljska vojska ušla u Kusonje uhvatila je Hasreta, njegovog oca i dva brata. Svi su odvedeni u srpski logor Sušicu, a potom u Batkoviće gdje su uz nečuvena poniženja i mučenja proveli punih 14.mjeseci.Odmah nakon razmjene Hasret je 21.augusta 1993.godine pristupio Armiji RBiH. U martu 1995.godine biva lakše ranjen na Suhoj česmi, a dva mjeseca kasnije 6.maja 1995.godine poginuo je na današnji dan. Za svoju hrabrost i požrtvovanje Hasret je više puta nagrađivan.
(Iz knjige “Kalesijski šehidi i poginuli borci”-grupe autora)